Η επιτυχία οποιουδήποτε φορολογικού συστήματος εξαρτάται από τον έλεγχο του τρόπου λειτουργίας του

ΤΟ 2007 ξεκίνησε άλλη μια οικονομική κρίση που χτύπησε τις δυτικές οικονομίες, κυρίως Ευρώπη και ΗΠΑ. Η κρίση αυτή διαρκεί ως σήμερα και φυσικά ουδείς δύναται να προσδιορίσει πειστικά τη διάρκειά της. Είναι δε τόσο βαθιά στη χώρα μας που όπως είναι αναμενόμενο επηρεάζει σοβαρότατα την καθημερινότητα επιχειρήσεων και οικογενειών. Το γεγονός επανέφερε και ανέδειξε μια ακόμη σειρά συζητήσεων, άλλοτε σε θεωρητικό και άλλοτε σε πρακτικό επίπεδο, για το ποια οικονομική προσέγγιση μπορεί να λύσει τα ανακύπτοντα ζητήματα: Αυτή της κεϋνσιανής σχολής (Keynes) ή αυτή της σχολής του Σικάγου (Friedman);
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν είναι μονοδιάστατη, ούτε μπορεί να περιγραφεί σε λίγες αράδες. Όποια όμως κι αν ήταν η απάντηση και όποια λύση ή σχολή από τις δύο κι αν επιλεγόταν, ένα είναι βέβαιο, το κράτος θα υπήρχε και η ύπαρξη κρατικών εσόδων θα ήταν απαραίτητη. Είτε δηλαδή επικρατούσε η άποψη ότι χρειάζεται περισσότερο κράτος και κρατικές παρεμβάσεις (Keynes), είτε η άποψη του λιγότερου κράτους με ελάχιστες παρεμβάσεις στην αγορά και στα στοιχεία που την προσδιορίζουν (Friedman), κράτος και κατ' επέκταση κρατική μηχανή, θα υφίστατο, λιγότερη ή περισσότερη δεν έχει και τόση σημασία, και συνεπώς η αναζήτηση κρατικών  εσόδων, δηλαδή κυρίως φόρων, θα ήταν αναγκαία.
Από όλα σχεδόν τα στοιχεία που δημοσιεύονται για τη χώρα μας προκύπτει ότι υπάρχει είτε αδυναμία εισπράξεως των αναγκαίων για τη λειτουργία του κράτους φόρων, είτε οι εισπραττόμενοι φόροι είναι λίγοι και δεν επαρκούν για την κάλυψη των υφιστάμενων κρατικών αναγκών.

Για το πρώτο, αν συμβαίνει, είναι αρμόδιος ο τοπικός - ελληνικός εισπρακτικός  μηχανισμός και τα εργαλεία, δηλαδή νόμοι και όργανα επιβολής τους, που διαθέτει. Για το δεύτερο, αν είναι αυτό που συμβαίνει, είναι το μέγεθος του κράτους σε σχέση με τη φοροδοτική ικανότητα της τοπικής - ελληνικής οικονομίας. Οι απόψεις των ασχολουμένων με την ελληνική οικονομία σήμερα, διεθνών εταίρων μας είναι πως συμβαίνουν και τα δύο.
Η φορολογική κατάσταση επομένως της χώρας είναι αυτή που προσδιορίζει εν πολλοίς αν θα χρειαστούν περαιτέρω μέτρα ή όχι, αν θα γίνουν επιπλέον περικοπές σε πάσης φύσεως αποδοχές, κι αν θα σταματήσει ή όχι το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων κ.λπ. Το σίγουρο σήμερα πια είναι ότι η φορολογική κατάσταση δεν είναι καλή και πρέπει να βελτιωθεί.
Προσπάθειες κατά καιρούς έχουν γίνει πολλές. 'Αλλες χωρίς κι άλλες με πενιχρά αποτελέσματα. Φορολογικοί νόμοι με βάση τους οποίους μπορούσαν να επιβληθούν και να εισπραχθούν φόροι υπήρχαν. Η εφαρμογή τους ήταν και είναι το θέμα.

Με αρκετές νομοθετικές παρεμβάσεις τα τελευταία δύο χρόνια, οι νόμοι αυτοί εκσυγχρονίστηκαν, αυστηροποιήθηκαν, βελτιώθηκαν και εμπλουτίστηκαν. Φυσικά και υπάρχουν ακόμη περιθώρια εκσυγχρονισμού και βελτιώσεων, αλλά η "δουλειά" μπορεί να γίνει με αυτά που υπάρχουν. Τα διατιθέμενα εργαλεία είναι πια πάρα πολλά. 'Ανοιγμα τραπεζικών λογαριασμών, έλεγχος ηλεκτρονικά των συναλλαγών, επέκταση της χρήσης πιστωτικών και χρεωστικών καρτών, πληρωμές μέσω τραπεζών κ.ο.κ. είναι μερικά από αυτά.  Όλα τούτα σε συνδυασμό με τις σχετικές ποινικές διατάξεις δίνουν πολύ σοβαρές δυνατότητες επίτευξης του έργου.
Το πώς ακριβώς πρέπει να ελέγχεται φορολογικά η οικονομία σε επίπεδο τεχνικής προσέγγισης και πώς πρέπει να χρησιμοποιηθούν τα διάφορα εργαλεία, είναι ίσως θέμα συζήτησης. Εκείνο που δεν συζητείται είναι ότι για να δουλέψουν τα εργαλεία αυτά πρέπει να χρησιμοποιηθούν, κι αυτός που τα χρησιμοποιεί είναι κυρίως ο φορολογικός, ελεγκτικός  και εισπρακτικός μηχανισμός.

Αυτό που απαιτείται, όχι απλά και μόνο από την κρίσιμη σημερινή κατάσταση, αλλά και από το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας διαχρονικά, είναι η πραγματοποίηση φορολογικών ελέγχων. Η διαδικασία ελέγχου οφείλει πλέον να είναι σύντομη, αποτελεσματική και αυστηρή στην επιβολή των φόρων που δεν αποδόθηκαν στο κράτος ενώ συνέτρεχε νόμιμη υποχρέωση για αυτό. Όσο περισσότεροι σε πλήθος τόσο καλύτερα για τα οικονομικά του κράτους γιατί όχι μόνο θα βοηθήσουν στον εντοπισμό των διαφευγόντων των φορολογικών τους υποχρεώσεων αλλά θα ενεργούν και αποτρεπτικά από τέτοιες ενέργειες.
Δεν πρέπει να μας διαφεύγει πως ο βαθμός επιτυχίας ενός οποιουδήποτε συστήματος, άρα και φορολογικού, όσο καλού κι αν είναι, εξαρτάται από τον βαθμό επιτυχίας του ελέγχου της λειτουργίας του.

Του Γιάννη Κλεώπα*
*Ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας Kleopas Alliott

Πηγή: ΕΞΠΡΕΣ

5